Οι 10 προτεραιότητες του υπουργείου Εθνικής Αμυνας...

Γράφει ο Γιάννης Νικήτας

Η οικονομική ύφεση που όλοι βιώνουμε έχει επηρεάσει αναπόφευκτα και την άμυνα την χώρας σε σημείο μη αποδεκτό. Δυστυχώς, το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας ήταν το 1οΥπουργείο το οποίο υπέστη δραματικές περικοπές αφενός στα λειτουργικά έξοδα των Ενόπλων Δυνάμεων και αφετέρου στα εξοπλιστικά προγράμματα. Από το 2005 το ΥΕΘΑ δεν έχει προμηθευτεί στην κυριολεξία ούτε βίδα με εξαίρεση την προμήθεια των 223 Μ-109 A3GEA2 από τα Γερμανικά αποθέματα έναντι συμβολικού κόστους περίπου 20 εκατομμυρίων ευρώ. Η πολιτική ηγεσία και η εκάστοτε κυβέρνηση αντιμετωπίζει το ΥΕΘΑ και κατ’ επέκταση την εθνική άμυνα της χώρας δίχως την προαπαιτούμενη προσοχή ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που το Υπουργείο αντιμετωπίζεται ως «η τελευταία τρύπα του ζουρνά». Δυστυχώς, το «δόγμα» του «σιγά να μην γίνει πόλεμος» κυριαρχεί τόσο στις τάξεις τόσο της κυβέρνησης όσο και της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Και το χειρότερο σενάριο όλων φαντάζει στην άνοδο του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην εξουσία το οποίο τρέφει ξεκάθαρη αντιπάθεια για τις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας, οι οποίες είναι βασικός πυλώνας ευημερίας και προάσπισης των εθνικών συμφερόντων. Κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση λησμονούν διαρκώς πως Εξωτερική Πολιτική δίχως ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις είναι αδύνατη. Να μην ξεχνάμε πως οι Ένοπλες Δυνάμεις είναι συντελεστής ισχύος στο διεθνές σύστημα. Με άλλα λόγια από την μια οι σύμμαχοι μας πρέπει να υπολογίζουν και από την άλλη οι εχθροί μας να μας σέβονται αν όχι να μας φοβούνται. Διαφορετικά, το ρητό «δώσε θάρρος στον χωριάτη να σ’ ανέβει στο κρεβάτι» βρίσκει απόλυτη εφαρμογή.

Σε κάθε περίπτωση δεν τρέφουμε αυταπάτες αναφορικά με την δήθεν ελληνοτουρκική φιλία. Πως είναι δυνατόν να υπάρχει φιλία όταν παρανόμως κατέχεται ελληνικό έδαφος στην Κύπρο; Πως είναι δυνατόν να υπάρχει φιλία όταν ο Τούρκος ΥΠΕΞ δεν αναγνωρίζει την ελληνική κυριαρχία επί των νησιών του Αιγαίου; Πως είναι δυνατόν να υπάρχει φιλία όταν η Τουρκία απειλεί την Ελλάδα με πόλεμο εάν ασκήσει το νόμιμο βάσει του διεθνές δικαίου δικαίωμα επέκτασης των χωρικών υδάτων και του εναέριου χώρου στα 12 ναυτικά μίλια; Πως είναι δυνατόν να υπάρχει φιλία όταν δεν αναγνωρίζεται η Κυπριακή ΑΟΖ; Πως είναι δυνατόν να υπάρχει φιλία όταν η Τουρκία δρομολογεί ένα γιγαντιαίο εξοπλιστικό πρόγραμμα δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων με σκοπό να αναδειχθεί σε περιφερειακή δύναμη;

Το πάθημα των Ιμίων το 1996 δυστυχώς δεν έγινε μάθημα. Το βράδυ εκείνο αποδείχθηκε τραγικά η ανεπάρκεια της πολιτικής ηγεσίας σε θέματα χειρισμού κρίσεων. Εκ τότε ακολουθήθηκε η ενδεδειγμένη πολιτική ενίσχυσης των Ενόπλων Δυνάμεων πλην όμως έγινε κατόπιν εορτής αφού η Τουρκία εγκαινίασε το βράδυ της 31ηςΙανουαρίου του 1996 την περίφημη θεωρία των γκρίζων ζωνών. Από το 2005 και έπειτα ο λήθαργος επανήλθε στις τάξεις της πολιτικής ηγεσίας μέχρις ότου δεχθούμε ένα ακόμα «χαστούκι» από την Τουρκία και αφυπνιστούμε με την διαφορά όμως ότι οι «γείτονες» ίσως αυτή την φορά δεν διαπράξουν το λάθος να μας αφυπνίσουν και αρκεστούν στην πολιτική των μηδενικών προβλημάτων του Αχμέτ Νταβούτογλου και ακολούθως έπειτα από λίγα χρόνια με την Ελλάδα βυθισμένη ακόμα στην ύφεση αποκτήσουν εκτός από ποσοτική υπεροχή αποκτήσουν και την ποιοτική με σκοπό την δορυφοροποίηση της πατρίδας μας. Oι Ελληνικές αμυντικές δαπάνες (έξοδα μισθοδοσίας+λειτουργικές δαπάνες+αποπληρωμή εξοπλιστικών) μειώθηκαν από €6,5 δισ. το 2009 σε €3,2 δισ. σήμερα, μείωση της τάξης του 57% με τάσεις συνεχούς μείωσης.

Άνδρες της 71 Αερομεταφερόμενης Ταξιαρχίας αποβιβάζονται από ελικόπτερο CH-47 στο πλαίσιο της άσκησης «Τάλως 13» και κατευθύνονται προς τα πυροβόλα M56 PACK. (Φωτ: ΓΕΕΘΑ)

Δεδομένων των εξαιρετικά ασφυκτικών οικονομικών πιέσεων μεγαλόπνοα σχέδια εξοπλιστικών προγραμμάτων είναι βέβαιο πως αδυνατούν να τρέξουν υπό τις υφιστάμενες οικονομικές συνθήκες. Ενδεχομένως, να δούμε κάποιο εξοπλιστικό πρόγραμμα μετά το 2015 με τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις.

Στις παρακάτω γραμμές επιχειρούμε μια πρώτη καταγραφή των βασικών προτεραιοτήτων της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Άμυνας με σκοπό την βελτίωση της στρατιωτικής ισχύος της χώρας μας.

1)   Εφοδιαστική Υποστήριξη Οπλικών Συστημάτων.

Με άλλα λόγια οι διαθεσιμότητες των εν ενεργεία συστημάτων θα πρέπει πάση θυσία να διατηρηθούν σε υψηλά επίπεδα και αυτό εξασφαλίζεται μέσω της προμήθεια επαρκών ποσοτήτων ανταλλακτικών, καυσίμων και πυρομαχικών. Είναι απαράδεκτο λόγου χάρη να μην έχουν ακόμα παρθεί οι μπαταρίες για τα υποβρύχια τύπου 209. Επιπροσθέτως, είναι επιβεβλημένη η ανάγκη να λάβει χώρα διαγωνισμός με σκοπό την προμήθεια σύγχρονων τορπιλών για τα υποβρύχια 214. Επιπλέον, είναι ανάγκη να αγοραστούν ή να βρεθούν από αποθέματα τρίτων χωρών μερικές ακόμα χιλιάδες βλήματα για τα άρματα Leopard 2A4/ A6 καθώς οριακά επαρκούν τα υπάρχοντα. Γενικά σε όλα τα οπλικά συστήματα των τριών κλάδων θα πρέπει να εξασφαλιστούν οι απαραίτητες ποσότητες αναλώσιμων δίχως να επηρεάζονται οι επιχειρησιακές τους δυνατότητες.

Μαχητικό Mirage 2000-5 της 331 Μοίρας. (Πηγή: ΓΕΑ)

2)   Παραλαβή εκκρεμούντων Οπλικών Συστημάτων.

Με αιχμή του δόρατος τα υποβρύχια 214 και τις πυραυλακάτους Super Vita το ελληνικό δημόσιο αφενός πρέπει να προβεί στις απαραίτητες νομικό πολιτικές διαδικασίες ώστε να λυθούν τα τυχόν προβλήματα και αφετέρου να συνεχίσει την απρόσκοπτη συνέχιση των πληρωμών προς τους κατασκευαστές- προμηθευτές ώστε τα προαναφερθέντα συστήματα να παρθούν το συντομότερο δυνατόν. Ήδη τα υποβρύχια έχουν υποστεί σημαντικές ζημιές εξαιτίας της μη παραλαβής τους που κοστολογούνται στα 30 περίπου εκατομμύρια. Επίσης, εκκρεμεί η απόκτηση του συστήματος αυτοπροστασίας των F-16 Block 52+ καθώς και του συστήματος επικοινωνιών (Σύστημα Επικοινωνιών Ζώνης Μάχης) ΕΡΜΗΣ ΙΙ. Είναι αδιανόητο οπλικά συστήματα όπως τα υποβρύχια 214 να είναι ετοιμοπαράδοτα και να καθυστερεί η παραλαβή τους από το Πολεμικό Ναυτικό.

3)  Αναδιάρθρωση της Αμυντικής Βιομηχανίας.

Αδιαμφισβήτητα, η τελευταία αποτελεί την μεγάλη πληγή του Υπουργείου Άμυνας αφού καμία έως τώρα κυβέρνηση δεν αποφάσισε να ασχοληθεί σοβαρά με το κεφάλαιο Αμυντική Βιομηχανία. Το καλύτερο παράδειγμα για την αναδιοργάνωση της Αμυντικής Βιομηχανίας είναι αυτό της Τουρκίας, ήτοι προώθηση της εγχώριας έρευνας και ανάπτυξης οπλικών συστημάτων, κατασκευή πρωτότυπων και ακολούθως αξιολόγηση και εν συνεχεία εξωστρέφεια. Με άλλα λόγια, επιθετική πολιτική στις διεθνείς αγορές με σκοπό την προσέκλυση αγορών. Συστατικό στοιχείο για την επιτυχία της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας είναι η επιλογή των εγχώριων οπλικών συστημάτων από τις Ένοπλες Δυνάμεις. Είναι αναγκαίες επίσης, οι συνεργασίες των αμυντικών βιομηχανιών με εταιρείες κολοσσούς τους εξωτερικού με σκοπό την απόκτηση τεχνογνωσίας.

4)  Λογιστικός Έλεγχος των Εξοπλιστικών προγραμμάτων.

Κακά τα ψέματα, στο Υπουργείο Άμυνας έγιναν ουκ ολίγες σπατάλες ενώ πολλών οι τσέπες φούσκωσαν πολιτικών και μη. Απαιτείται, η συγκρότηση ανεξάρτητης επιτροπής που θα ελέγξει εξονυχιστικά τις αγορές των Ενόπλων Δυνάμεων από το 1974 μέχρι σήμερα με έμφαση στις αγορές κύριων οπλικών συστημάτων. Πρέπει να τεθούν σαφή χρονοδιαγράμματα και η επιτροπή που θα απαρτίζεται από στρατιωτικούς και μη να φροντίσει το συντομότερων δυνατόν οι ένοχοι να λογοδοτήσουν ενώπιον της δικαιοσύνης. Επιτέλους, είναι ανάγκη να μπει ένα φρένο στην ασυδοσία.

5)  Αποκατάσταση των Μισθολογικών αδικιών εις βάρος του προσωπικού των Ε.Δ.

Οι στρατιωτικοί αδιαμφισβήτητα το υγιές κομμάτι του δημόσιου τομέα έχουν υποστεί περικοπές άνω του 50% από τις αρχές του 2009. Για παράδειγμα, ένας στρατιωτικός με το βαθμό του συνταγματάρχη έχει χάσει 560 € τον μήνα (350 από τον μισθό και 210 από το χρονοεπίδομα), φτάνοντας δηλαδή τα 1.295 ευρώ. Οι απανωτές μειώσεις είναι φυσικό να έχουν επηρεάσει και την αποδοτικότητα τους αφού όταν κάποιος δεν μπορεί να συντηρήσει την οικογένεια του διότι τον πνίγουν τα έξοδα τότε δεν μπορεί να αφοσιωθεί εις την υπηρεσία του. Ο ναύαρχος Κουντουριώτης είχε σημειώσει και εν τέλει δικαιώθηκε απόλυτα πως «Καράβια άνευ ικανού εμψύχου υλικού, είναι μόλυβδος βαρύς βυθιζόμενος εντός ύδατος» θέλοντας να τονίσει την σημασία για την φροντίδα του προσωπικού». Η ηγεσία του Υπουργείου θα πρέπει να προβεί έστω και σε πολύ μικρές αυξήσεις στα όρια του δυνατού ώστε τουλάχιστον να υπάρξει μια ηθική επιβράβευση στις προσπάθειες των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων που καταβάλουν εδώ και 3 χρόνια.

Πληρώματα στοιχείων αυτοκινούμενων πυροβόλων M-109A3 και PzH 2000 τάσσονται μπροστά από τα οχήματα. ΤΑΜΣ ΠΑΡΜΕΝΙΩΝ 2013. (Φωτ: ΓΕΕΘΑ)

6)  Αξιοποίηση της Εφεδρείας.

Η εφεδρεία του Ελληνικού Στρατού αποτελεί σε κάθε περίπτωση την κύρια πηγή στρατολόγησης προσωπικού. Εδώ και 20 χρόνια έχει συστηματικά απαξιωθεί. Το κύριο έργο της εκπαίδευσης των Ελλήνων πολιτών έχουν αναλάβει με τα πενιχρά τους μέσα τα διάφορα σωματεία εφέδρων ανά την επικράτεια. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες όμως αυτό δεν επαρκεί καθότι μια λέσχη εφέδρων δεν μπορεί να εκπαιδεύσει εφέδρους αρματιστές ή πυροβολιτές παρά μόνον στα απολύτως βασικά αντικείμενα του μαχητή. Οφείλουμε να εφαρμόσουμε το παράδειγμα του Ισραήλ όπου ανά τακτά χρονικά διαστήματα καλεί τους εφέδρους στις μονάδες που ο καθένας εξ αυτών υπάγεται σε περίοδο επιχειρήσεων. Από την άλλη μεριά η πολιτεία πρέπει να βοηθήσει τα σωματεία και όχι να τα βλέπει στέκια γραφικών συμπολιτών μας… Κύριο βάρος στην εκπαίδευση των εφέδρων πρέπει να δοθεί τόσο στους έφεδρους αξιωματικούς όσο και στους εφέδρους των ειδικών δυνάμεων.

7)  Απόκτηση Μεταχειρισμένων- Εκσυγχρονισμός Οπλικών Συστημάτων.

Πρόκειται για μείζον ζήτημα αύξησης της στρατιωτικής ισχύος. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της παραλαβής των αμερικανικών χερσαίων συστημάτων των οποίων η απόκτηση εκκρεμεί εδώ και περίπου έναν χρόνο. Το υπουργείο κωλυσιεργεί απίστευτα την στιγμή που μας δίνεται η δυνατότητα να αποκτήσουμε οπλικά συστήματα καλύπτοντας ανάγκες και κενά που σε άλλη περίπτωση θα χρειάζονταν εκατοντάδες εκατομμύρια προκειμένου να μπορέσουμε να τα προμηθευτούμε. Ειδικότερα, τα παθήματα του παρελθόντος φαίνεται πως δεν έχουν γίνει μαθήματα αφού όταν οι Ευρωπαϊκές χώρες έβγαζαν στο σφυρί σύγχρονα οπλικά συστήματα το Υπουργείο κρατούσε στην κυριολεξία ομπρέλα. Προς αποφυγή παρεξηγήσεων και παρερμηνειών δεν υποστηρίζουμε την άποψη πως οτιδήποτε κυκλοφορεί πρέπει να το σκουπίζουμε πλην όμως οι όποιες ευκαιρίες δεν πρέπει να χάνονται. Λόγου χάρη, η απόκτηση των 223 Μ-109 το 2008 απογείωσε τις επιχειρησιακές δυνατότητες του Πυροβολικού με μόλις 20 εκατομμύρια την στιγμή που θα χρειαζόμασταν υπό άλλες προϋποθέσεις μερικές εκατοντάδες. Κρίσιμο ζήτημα στην όλη εξίσωση είναι και ο εκσυγχρονισμός καίριων οπλικών συστημάτων καθώς ορισμένα εξ αυτών είτε σταματούν να υποστηρίζονται εφοδιαστικά από την εταιρεία παραγωγής είτε το κόστος εκσυγχρονισμού τους έπειτα από λίγα χρόνια γίνεται ασύμφορο όπως χαρακτηριστικά συνέβη με τα Mirage 2000 που παρά τις πολιτικές εξαγγελίες περί αναβάθμισης τελικά δεν αναβαθμίστηκαν και πλέον το κόστος είναι δυσβάσταχτο. Συμπερασματικά, η απόκτηση μεταχειρισμένων οπλικών συστημάτων και ο εκσυγχρονισμός των υπαρχόντων είναι μονόδρομος δεδομένων των οικονομικών δυσχερειών του Υπουργείου.

8)  Επαναφορά του Δόγματος Ενιαίου Αμυντικού Χώρου.

Δεν νοείται τυχόν ανακήρυξη Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης δίχως να έχει προηγηθεί η δέουσα στρατιωτική προπαρασκευή σε περίπτωση τουρκικής αντίδρασης. Το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου στέλνει σαφή πολιτικά μηνύματα στην Άγκυρα και φανερώνει πως ακόμα και σε περίοδο κρίσης Ελλάδα και Κύπρος είναι ικανές να προασπίσουν τα εθνικά τους συμφέροντα. Στην Μεγαλόνησο πρέπει να μετασταθμεύσουν ελληνικές αεροναυτικές δυνάμεις με ένα σμήνος αεροσκαφών της Π.Α να έχει μόνιμη παρουσία και δευτερευόντως μονάδες του Π.Ν στην περιοχή και ειδικότερα υποβρύχια εφαρμόζοντας την στρατηγική της θαλάσσιας άρνησης. Το κύριο όμως και βασικό στήριγμά μας για επιβίωση του Ελληνισμού της Κύπρου είναι η Ελλάδα, με την οποία οι σχέσεις επεκτείνονται πέραν της απλής στρατιωτικής συνεργασίας. Λόγω του μεγέθους της η Κυπριακή Δημοκρατία δεν μπορεί να προβάλει αξιόπιστη αποτρεπτική ικανότητα προς την πολεμική μηχανή της Τουρκίας.

9)  Εκπαίδευση, το άλφα και το ωμέγα της στρατιωτικής ισχύς.

Ένα ρητό αναφέρει περισσότερος ιδρώτας στην εκπαίδευση λιγότερο αίμα στον πόλεμο. Δυστυχώς, οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες των Ένοπλων Δυνάμεων έχουν ελαττωθεί σε μεγάλο βαθμό και πλέον γενικευμένες ασκήσεις δεν πραγματοποιούνται. Επιπροσθέτως, οι Ένοπλες Δυνάμεις είναι ανάγκη να συνεχίσουν να συμμετέχουν απρόσκοπτα στις ασκήσεις του ΝΑΤΟ καθώς διαπιστώνεται το επίπεδο ετοιμότητας ενώ στέλνονται ξεκάθαρα μηνύματα σε φίλους και εχθρούς για την ισχύ των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Μεγάλη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην εκπαίδευση των δυνάμεων ταχείας αντίδρασης καθώς και της Π.Α και του Π.Ν. αφού αυτές αποτελούν την αιχμή του δόρατος σε περίπτωση που η «φίλη» γείτονα χώρα κάνει πράξη τις απειλές της…

Άρματα μάχης Leopard 2 A4 κινούμενα σε σχηματισμό κλιμακηδόν δεξιά. (Φωτ: ΓΕΕΘΑ)

10) Αύξηση της θητείας- Βελτίωση της θητείας.

Καθώς όπως φαίνεται δεν θα υπάρξουν προσλήψεις επαγγελματιών οπλιτών τότε μια αύξηση της θητεία γίνεται επιβεβλημένη για ευνόητους λόγους. Μια αύξηση της θητείας στους 14 μήνες με περιορισμό των φυγόστρατων και στράτευση των γυναικών για ένα εξάμηνο αρκεί. Η θητεία όμως δεν αρκεί να αυξηθεί, πρέπει να αναβαθμιστεί ποιοτικά. Οι στρατεύσιμοι δεν είναι «αγγαριομάχοι» και ούτε ως τέτοιοι πρέπει να αντιμετωπίζονται. Επιβάλλεται να δοθεί βάρος στην ρεαλιστική και συνεχή εκπαίδευση ενώ καλό θα ήταν οι Ένοπλες Δυνάμεις να δίνουν και κάποια επαγγελματικά εφόδια ώστε η θητεία να αποκτήσει περισσότερο ενδιαφέρον και να μην αντιμετωπίζεται ως χάσιμο χρόνου.

Ανακεφαλαιώνοντας, αν η υφιστάμενη πολιτική ηγεσία θέλει πραγματικά να αφήσει έργο πρέπει αναγκαστικά να λαμβάνει και να εκτελεί αποφάσεις άνευ υπολογίζοντας το πολιτικό κόστος. Δεν είναι όλα θέμα χρημάτων, η διάθεση και το μεράκι είναι τα συστατικά στοιχεία της επιτυχίας. Δίχως ισχυρές ένοπλες δυνάμεις που θα διασφαλίζουν την σταθερότητα και την ευημερία είναι αδύνατον να πραγματοποιηθεί η πολυπόθητη ανάκαμψη. Για να υπάρξει πρόοδος σε όλους τους τομείς (υγεία, παιδεία κτλ) είναι αναγκαίο να υφίσταται ασφάλεια από τις όποιες απειλές καραδοκούν… Και οι απειλές καραδοκούν όσο και εάν η πολιτική ελίτ δεν θέλει να τις δει κατάματα…

mitofadvance.wordpress.com/2013/11/08/