Πεδίο Βολής Κρήτης – 50 χρόνια ζωής για το εκπαιδευτικό κέντρο του ΝΑΤΟ (ΦΩΤΟ - ΒΙΝΤΕΟ) ...

Επιμέλεια, φωτογραφίες: Γιώργος Λαμπράκης

Με μια ιστορία που ξεκινά στα μέσα της δεκαετίας του '60, το Πεδίο Βολής Κρήτης στο Ακρωτήρι Χανίων, αποτελεί σήμερα ένα από τα σημαντικότερα εκπαιδευτικά κέντρα του ΝΑΤΟ. Είναι το αποτέλεσμα της Πολυμερούς Συμφωνίας που υπογράφηκε το 1964 από τις Ηνωμένες Πολιτείες και επτά συνολικά χώρες της Συμμαχίας, μεταξύ αυτών φυσικά και της Ελλάδας.
Αποστολή του Πεδίου Βολής Κρήτης είναι να παρέχει στις μονάδες αεράμυνας τη δυνατότητα εκτέλεσης βολών διαφόρων τύπων οπλικών συστημάτων με επιτυχία και ασφάλεια.
Από την ανάλυση της αποστολής προκύπτουν οι ακόλουθες βασικές υποχρεώσεις:
Να λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα ασφαλείας κατά τη διάρκεια των βολών προς αποφυγή ατυχημάτων.
Να παρέχει στις ασκούμενες μονάδες όλες τις απαιτούμενες ευκολίες για την εκτέλεση των βολών με επιτυχία.

Ιστορία
Στα μέσα περίπου της δεκαετίας του '60, το ΝΑΤΟ ανέθεσε στην ειδική Συμβουλευτική Ομάδα Αεροναυτικής Έρευνας και Ανάπτυξης (AGARD) την μελέτη, για την ανεύρεση και οργάνωση ενός πεδίου βολής κατευθυνομένων βλημάτων στην Ευρώπη.
Μετά από εκτεταμένη έρευνα και ανάλυση όλων των περιοχών που είχαν προταθεί, επιλέχθηκε τελικά ως καλύτερη τοποθεσία η περιοχή του Ακρωτηρίου στον κόλπο της Σούδας της Κρήτης, για τους παρακάτω λόγους:
Ο προσανατολισμός, η γενική διάταξη και οι διαστάσεις της περιοχής, επιτρέπουν τη χρησιμοποίηση του μεγίστου βεληνεκούς των οπλικών συστημάτων.
Η ύπαρξη αεροπορικής και ναυτικής βάσης στην περιοχή (αεροδρόμιο και λιμένας της Σούδας) διευκολύνουν την πρόσβαση στο χώρο εκτόξευσης.
Οι καλές μετεωρολογικές συνθήκες, επιτρέπουν τη λειτουργία του ολόκληρο το χρόνο.
Το ΠΒΚ κατασκευάστηκε με κονδύλια του ΝΑΤΟ στη περιοχή Ακρωτηρίου Χανίων κατά την περίοδο 1964-1968, με βάση την ''Πολυμερή Συμφωνία" που υπογράφηκε τον Ιούνιο του 1964 από Βέλγιο, Γαλλία, Δ. Γερμανία, Δανία, Ελλάδα, Νορβηγία, Ολλανδία και ΗΠΑ. Αυτή η συμφωνία καθορίζει το νομικό καθεστώς, τη χρησιμοποίηση, τη λειτουργία και άλλα βασικά θέματα του ΠΒΚ.
Από τότε και μέχρι σήμερα το ΠΒΚ βρίσκεται σε συνεχή λειτουργία.
Σήμερα χρησιμοποιείται σε μόνιμη βάση από τέσσερις Χώρες (Βέλγιο, Γερμανία, Ελλάδα και Ολλανδία), οι οποίες καλούνται Χώρες-Χρήστες.

Δομή
Το ΠΒΚ υπάγεται διοικητικά στο Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας (ΓΕΕΘΑ), είναι επιπέδου Ταξιαρχίας, ενώ για θέματα αξιολόγησης βολών και εκπαίδευσης ενεργεί σύμφωνα με τις οδηγίες και κατευθύνσεις του SHAPE.
Είναι οργανωμένο σε Κλάδους, Διευθύνσεις και Ανεξάρτητα Γραφεία.
Επιπλέον επί μονίμου βάσεως λειτουργούν κλιμάκια Συνδέσμων των Χωρών Χρηστών και το Τμήμα Τακτικής Αξιολόγησης Βολών πολυεθνικής σύνθεσης.
Με εξαίρεση τους Αξιωματικούς Συνδέσμους και το Τμήμα Τακτικής Αξιολόγησης Βολών, το ΠΒΚ στελεχώνεται με ελληνικό στρατιωτικό προσωπικό που προέρχεται και από τους τρεις κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων καθώς και πολιτικό προσωπικό.

Περιοχή εκτέλεσης βολών
Όλες οι βολές διεξάγονται πάνω από μια θαλάσσια περιοχή η οποία έχει μήκος και πλάτος και η οποία δύναται να επεκταθεί ανατολικά κατά περίπου υπό προϋποθέσεις.
Ο εναέριος χώρος εκτέλεσης βολών είναι «Ελεγχόμενος» και διασχίζεται από τέσσερις κύριους πολιτικούς αεροδιάδρομους (J56, B26, A10, UL613) και επηρεάζει δυο τερματικές περιοχές αεροδρομίων (Σούδας και Ηρακλείου).
Απαραίτητη προϋπόθεση για την εκτέλεση βολών είναι ο απαιτούμενος τομέας ασφάλειας του παραπάνω χώρου να είναι ελεύθερος από πλοία και αεροσκάφη.

Σύστημα Ασφαλείας Βολών του ΠΒΚ
Προκειμένου να επιτευχθεί η ασφάλεια κατά την εκτέλεση των βολών, έχουν εγκατασταθεί στο ΠΒΚ δύο συστήματα ΡΑΝΤΑΡ:
1.Σύστημα ΡΑΝΤΑΡ Επιτήρησης Εναέριου και Θαλάσσιου Χώρου
Απαρτίζεται από πέντε (5) ΡΑΝΤΑΡ επιτήρησης εναέριου και θαλάσσιου χώρου, με αποστολή να ανιχνεύουν όλα τα αεροσκάφη και πλοία που διασχίζουν την περιοχή του πεδίου βολής.
2.Σύστημα ΡΑΝΤΑΡ Εγκλωβισμού Βλημάτων
Απαρτίζεται από δυο ΡΑΝΤΑΡ εγκλωβισμού βλημάτων. Τα ΡΑΝΤΑΡ αυτά παρακολουθούν αυτόματα κυρίως βλήματα μέσου και μεγάλου βεληνεκούς (πχ PATRIOT, ΧΩΚ). Σε περίπτωση που δημιουργηθεί πρόβλημα ασφάλειας, ο υπεύθυνος αξιωματικός ασφάλειας μπορεί να καταστρέψει το βλήμα κατά τη διάρκεια της πτήσης.
3.Σύστημα Καταγραφής Βλημάτων
Στο ΠΒΚ υφίσταται τηλεμετρικός σταθμός της NAMSA για την αξιολόγηση της αξιοπιστίας ορισμένων βλημάτων. Επίσης είναι εγκατεστημένος τηλεμετρικός σταθμός του US NAVΥ ο οποίος μετά από αίτηση παρέχει τηλεμετρικές υπηρεσίες σε βολές βλημάτων κυρίως του Ναυτικού (PENGUIN, EXOCET, SEA SPAROW κλπ).

Τακτικές Βολές στο ΠΒΚ

Από το 1996 στο ΠΒΚ πραγματοποιούνται αξιολογούμενες Τακτικές Βολές από μονάδες άρτια εκπαιδευμένες και αξιόμαχες σύμφωνα με την οδηγία 80-2 του Ανώτατου Συμμαχικού Στρατηγείου του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη (SHAPE).
Τακτικές Βολές, είτε με συνδυασμό διαφορετικών οπλικών συστημάτων ή ενός οπλικού συστήματος, πραγματοποιούνται από Μονάδες Αεράμυνας:
-Χωρών Χρηστών του ΠΒΚ.
-Οποιασδήποτε άλλης Χώρας μέλους του ΝΑΤΟ κατόπιν έγκρισης της επιτροπής Χωρών – Χρηστών του ΠΒΚ.
-Οποιασδήποτε άλλης Χώρας (η οποία δεν ανήκει στο ΝΑΤΟ) κατόπιν εγκρίσεως:
1. της Επιτροπής Χωρών – Χρηστών του ΠΒΚ.
2. της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ.
Η εκτέλεση Τακτικών Βολών σε ένα περιβάλλον που προσομοιάζει ρεαλιστικά τις συνθήκες μάχης, αναβαθμίζει και βελτιώνει τη διασυνδεσιμότητα και την επιχειρησιακή ικανότητα των Μονάδων Αεράμυνας εφαρμόζοντας το δόγμα ¨Εκπαιδεύσου όπως πολεμάς¨ στο μέγιστο βαθμό.
Κατά την διάρκεια των Τακτικών Βολών το Πεδίο Βολής Κρήτης είναι:
Το μοναδικό Πεδίο Βολής στο κόσμο όπου μπορούν να ίπτανται ταυτόχρονα μέχρι 6 τηλεκατευθυνόμενοι στόχοι.
Ένα από τα δύο Πεδία Βολής στο κόσμο όπου εκτελούνται τακτικές βολές με Κ/Β PATRIOT και που περιλαμβάνουν σενάρια ταυτόχρονης αντιμετώπισης πολλαπλών αεροπορικών απειλών (μέχρι 6 Τ/Κ στόχοι ως προσομοίωση απειλής σε ταυτόχρονη πτήση) και αναχαίτισης βαλλιστικών στόχων εκτοξευομένων από μεγάλη απόσταση.

Αξιολογήσεις Τακτικών Βολών
Οι Αξιολογήσεις Τακτικών Βολών εκτελούνται από το Τμήμα Τακτικών Αξιολογήσεων, σύμφωνα με την Οδηγία Εκπαίδευσης 80-2 και το NAMFI SOP for Tactical Firing Part II - Conduct for Tactical Firing, ως μέρος του Προγράμματος Τακτικής Αξιολόγησης του ΝΑΤΟ ή ανεξάρτητων Προγραμμάτων Τακτικών Βολών. Τα διάφορα οπλικά συστήματα μεταφέρονται με μέριμνα των χωρών που θα εκτελέσουν την βολή στη νήσο Κρήτη (Λιμάνι – Αεροδρόμιο ) και προωθούνται αρχικά σε χώρους κάλυψης με την υποστήριξη του ΠΒΚ.
Η διαδικασία Τακτικής Αξιολόγησης διακρίνεται γενικά σε τρείς φάσεις:
- Φάση Ανάπτυξης στις θέσεις μάχης
- Φάση Εκτέλεσης της αποστολής
- Φάση Αναδίπλωσης
Κατ΄ ελάχιστο αξιολογούνται και βαθμολογούνται τα παρακάτω πεδία και επιμέρους σημεία:
Ανάπτυξη
- Επάρκεια-κατάρτιση Ομάδων Αναγνώρισης
- Αναγνώριση
- Προετοιμασία Τακτικής Ανάπτυξης
- Εκτέλεση Τακτικής Ανάπτυξης
Εκτέλεση Αποστολής
- Συγκεντρωτική/Αποκεντρωτική μέθοδος Επιχειρήσεων
- Αυτόνομη Μέθοδος Επιχειρήσεων
- Τακτικά σενάρια (εάν απαιτείται)
Αναδίπλωση
- Αναγνώριση
- Προετοιμασία Τακτικής Αναδίπλωσης
- Εκτέλεση Τακτικής Αναδίπλωσης
Επάρκεια-κατάρτιση Μονάδας
- Επάρκεια-κατάρτιση Ομάδας Διοίκησης
- Εκτέλεση συντήρησης
- Επάρκεια-κατάρτιση προσωπικού Περιοχής Ελέγχου Πυρός
- Επάρκεια-κατάρτιση προσωπικού Περιοχής Ελέγχου Εκτόξευσης
Ολική Βαθμολογία
Αναγράφεται η τελική βαθμολογία η οποία βασίζεται στις αντίστοιχες επιμέρους βαθμολογίες.
Τα αποτελέσματα των αντικειμένων αξιολόγησης και η συνολική βαθμολόγηση της Τακτικής Βολής αναφέρονται στο SHAPE, στο αντίστοιχο ACO/CC AIR και στην ενδιαφερόμενη Χώρα.
Τμήμα Τακτικής Αξιολόγησης
Είναι ανεξάρτητο τμήμα και υπάγεται απευθείας στο SHAPE για θέματα σχεδίασης , εκτέλεσης και βαθμολόγησης τακτικών αξιολογήσεων.
Στελεχώνεται από προσωπικό που ανήκει στις Χώρες Χρήστες του ΠΒΚ.
Κατά τη διάρκεια των αξιολογήσεων πιστοποιημένοι από το ΝΑΤΟ αξιολογητές από διάφορες Χώρες (ανάλογα το μέγεθος της Μονάδας και το είδος των βολών), ενισχύουν το προσωπικό που είναι μόνιμα τοποθετημένο στο Τμήμα.

Πειραματική Δραστηριότητα
Το ΠΒΚ χρησιμοποιείται ως ένας χώρος δοκιμών για τον έλεγχο και αξιολόγηση νέων πυραυλικών οπλικών συστημάτων, Α/Α πυροβόλων και συστημάτων στόχων. Επιπλέον μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για δοκιμές στο πλαίσιο του SGTF (SUB GROUP ON TEST FACILITIES). Ειδικότερα μέχρι τώρα έγιναν οι παρακάτω δοκιμές:
-Δοκιμαστικές πτήσεις Orbiter και Boomerang (space cars)
-Δοκιμαστικές πτήσεις Τ/Κ στόχου SK-5 (Dornier) και P/M στόχων SK-4
-Δοκιμή και αξιολόγηση βλήματος KORMORAN, SIDEWINDER
-Δοκιμαστικές βολές EXOCET, PENGUIN, SKYGUARD, BOFORS, REDEYE, ARTEMIS-30
-Δοκιμαστικές βολές Μ109Α2 με βλήματα ERMIS, HERA

Αντιβαλλιστικές Βολές
Τον Οκτώβριο του 2007, εκτελέστηκε η πρώτη στην Ευρώπη αντιβαλλιστική (ATBM) βολή στο ΠΒΚ. Την βολή εκτέλεσαν με επιτυχία η Γερμανία και Ολλανδία με βλήματα PATRIOT εναντίον βαλλιστικού στόχου STAR που εκτοξεύτηκαν από απόσταση 150 Km.
Έκτοτε τακτικές αντιβαλλιστικές βολές με το υπόψη οπλικό σύστημα εκτελούνται σε ετήσια βάση μέχρι και σήμερα από τις ανωτέρω χώρες. Επιπλέον το έτος 2008 το ΠΒΚ φιλοξένησε αμερικανική μονάδα αεράμυνας για την διεξαγωγή του συγκεκριμένου τύπου βολής.
Στην παρούσα φάση το ΠΒΚ είναι το μοναδικό πεδίο βολής ΚΒ βλημάτων στην Ευρώπη, το οποίο μπορεί να διεξάγει αντιβαλλιστικές βολές με την χρήση του οπλικού συστήματος Patriot.

Μελλοντική προοπτική
Η περαιτέρω βελτίωση του επιπέδου παρεχόμενων υπηρεσιών στις αξιολογούμενες μονάδες και η αντιμετώπιση των προκλήσεων της εκπαίδευσης στον τομέα της Αεράμυνας κατά τον 21ο αιώνα με:
-Την αφοσίωση στην αποστολή.
-Την προώθηση της συνεργασίας με τις Χώρες Χρήστες.
-Τη συνεχή εκπαίδευση και ανάπτυξη των ικανοτήτων του προσωπικού.
-Τον εκσυγχρονισμό του Πεδίου Βολής και
-Τη λήψη επιπλέον μέτρων ασφάλειας και προστασίας του περιβάλλοντος.

- ΠΗΓΗ: www.namfi.gr