Αναμέτρηση των ισχυρών και στη μέση η Ελλάδα...

ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗ

Το «εναρκτήριο λάκτισμα» για μια μακράς διάρκειας και απρόβλεπτης έκβασης αναμέτρηση που θα κρίνει όχι μόνο την τύχη της Ελλάδας αλλά και την βιωσιμότητα του πειράματος του ευρωπαϊκού κοινού νομίσματος και τις ισορροπίες μεταξύ των δυο μεγαλυτέρων οικονομιών του κόσμου εδωσε ενας  τους μεγάλους «παίκτες», ο αμερικανός  Πρόεδρος Μπαρακ Ομπαμα που άνοιξε τα πρώτα χαρτιά του.

Η δημόσια ανοικτή παρέμβαση του αμερικανού πρόεδρου ,στην συνάντηση του με τον Αντώνη Σαμαρα στον Λευκό Οίκο,  που  υποστήριξε την ανάγκη επίτευξης ισορροπίας μεταξύ της δημοσιονομικής  προσαρμογής  και της  ανάπτυξης, αποδοκιμάζοντας την λιτότητα ως κύριο μέσο για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους ,οδηγεί πρακτικά στην συγκρότηση του ενός στρατοπέδου.

Του πιο φιλελεύθερου έναντι της  νεοφιλελεύθερης πλευράς (όσο σχηματικό κι αν ακούγεται αυτό) της  οποίας  σκληρός εκφραστής  προβάλλει αυτή την στιγμή  η γερμανική κυβέρνηση και κυρίως η καγκελάριος Μερκελ και ο υπουργός οικονομικών Β. Σόιμπλε.

Η αναμέτρηση των δυο στρατοπέδων πρακτικά θα ξεκινήσει αμέσως μετα την ανάληψη των καθηκόντων της νέας γερμανική κυβέρνησης που θα προκύψει από τις εκλογές της 22ας Σεπτεμβρίου αλλά μέχρι εκείνη την στιγμή έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και η συνάντηση Ομπαμα-Μερκελ στο πλαίσιο της Συνόδου των G20 στην Αγία Πετρούπολη στις 5-6 Σεπτεμβρίου, όπου και πάλι η οικονομική κρίση στην Ευρωζώνη θα είναι ψηλά στην ατζέντα.

Πολλοί παρατηρητές εκτιμούσαν ότι στην συνάντηση του ο αμερικανός πρόεδρος με τον Αντώνη Σαμαρά θα απέφευγε μια τόσο ξεκάθαρη παρέμβαση η οποία εκ των πραγμάτων θέτει προεκλογικώς δύσκολα ερωτήματα στην κ. Μερκελ. Ομως ο κ. Ομπαμα τόλμησε, δείχνοντας ότι είναι αποφασισμένος να τραβήξει αυτή την σύγκρουση μέχρι τέλους.

Η πρώτη αντιπαράθεση είχε σημειωθεί και πάλι στο πλαίσιο του G20  τον Ιούλιο  όταν η Γερμανία είχε απομονωθεί ζητώντας να υιοθετηθεί ως  επιλογή των G20 η αυστηρή λιτότητα ,εισπράττοντας την απάντηση των υπολοίπων χωρών ότι θα πρέπει η παγκόσμια οικονομία να επικεντρωθεί  στην ενίσχυση της απασχόλησης και την ανάπτυξη.

Η γερμανική κυβέρνηση επιμένει να αγνοεί τις φωνές οικονομικών αναλυτών και οικονομολόγων που όλο και πιο έντονα επισημαίνουν ότι και στην περίπτωση της Ευρωζώνης έχουν υποτιμηθεί οι αρνητικές συνέπειες  της  σκληρής δημοσιονομική προσαρμογής.

Οι αμερικανοί επαναλαμβάνουν συχνά με έμφαση ότι η κρίση στην Ευρωζώνη επηρεάζει και τη δική τους οικονομία, η οποία έχει κάνει σημαντικά βήματα ανάκαμψης βασισμένα στις επιλογές του οικονομικού επιτελείου του Μπάρακ Ομπαμα και του διοικητή της FED Μπεν Μπερνάκι, που έχουν επιφέρει μια σημαντική μείωση της ανεργίας και αύξηση των ρυθμών ανάπτυξης.

Η αμερικανική απάντηση στην ύφεση του 2008 και 2009 ήταν η μείωση των φόρων και η έκρηξη των δημοσίων δαπανών. Το αποτέλεσμα ήταν  η δημιουργία ελλείμματος 1τρις δολαρίων (10% του ΑΕΠ), αλλά η οικονομία ανέκαμψε  και το 2013 αυξήθηκαν οι φόροι ισορροπηθήκαν οι δημοσιές δαπάνες και έτσι το άλειμμα μειώθηκε δραστικά.

Είναι το εντελώς διαφορετικό μοντέλο από αυτό που ακολουθηθηκε στην Ευρωζωνη στις περιπτώσεις της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας και κυρίως της Ελλάδας. Ως προϋπόθεση για την παροχή των δανείων απαιτήθηκε η αύξηση των φόρων  και ο περιορισμός  των δημοσίων επενδύσεων , κάτι που  επέφερε πολλαπλές αρνητικές επιπτώσεις.

Όμως δεν θα πρέπει να υπάρξουν παρερμηνείες σε ότι αφορά το περιεχόμενο των αμερικανικών θέσεων σχετικά με την Ελλάδα. Ο πρόεδρος Ομπαμα απορρίπτει μεν την λογική της τυφλής λιτότητας αλλά ταυτόχρονα επιμένει στην πολιτική της υλοποίησης των διαρθρωτικών αλλαγών και των μεταρρυθμίσεων.

Στο παιγνίδι αυτό  έχουν επέλθει πλέον πολλές ανατροπές. Η πρόσκληση για εμπλοκή του ΔΝΤ στις υποθέσεις της Ευρωζώνης είχε την υπογραφή του Βερολίνου και της κυβέρνησης της κ. Μερκελ.

Το ΔΝΤ με διακριτικό τρόπο ,τουλάχιστον σε σχέση με τον πιο ..δυναμικό στυλ της διευθύντριας του  Κριστίν Λαγκαρντ , την περασμένη εβδομάδα έστειλε το δικό του μήνυμα στο Βερολίνο.

Το γραφείο του ΔΝΤ στην Γερμανία στην ετήσια έκθεση του κάλεσε την χώρα να αναλάβει έναν περισσότερο ηγετικό ρόλο στην διαμόρφωση ενός οράματος για την Ευρωζώνη, ενώ υπήρξε έντονα κριτική διάθεση  και συστάσεις  για την αποφυγή  των μη αναγκαίων μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής  (σ.σ λιτότητας).

Πολύ ενδιαφέρον έχει όμως και το παρασκήνιο στο εσωτερικό του ΔΝΤ με αιχμή την διαφοροποίηση του εκπροσώπου της Βραζιλίας στο ΔΝΤ.

Ενώ ο κ. Μπατιστα είχε διαφοροποιηθεί από τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ για την Ελλάδα και είχε αποπεμφθεί ουσιαστικά από τη κυβέρνηση της χώρας του, ξαφνικά ο προϊστάμενος του, υπουργός οικονομικών της Βραζιλίας Γκουίντο Μαντεγκα σε μια στροφή 180ο  εμφανίστηκε να ζητά την αναθεώρηση των προγραμμάτων διάσωσης των χώρων της ευρωζώνης.

Η Βραζιλία είναι σαφές πλέον ότι θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στον πόλεμο ΗΠΑ-Γερμανίας για την οικονομική πορεια που θα ακολουθησει  η Ευρωζώνη.

Στην Γερμανία  όσο πλησιάζουν οι εκλογές εκδηλώνεται όλο και μεγαλύτερη πίεση προς την κ.Μέρκελ για να υποχρεωθεί να μιλήσει ανοικτά για τα σχέδια της την επομένη των εκλογών σχετικά με την κρίση χρέους  στην Ευρωζώνη.

Η κριτική που της ασκείται πανταχόθεν είναι ότι κρύβει  από τη γερμανική κοινή γνώμη την πραγματική εικόνα των προγραμμάτων διάσωσης των οικονομιών του ευρωπαϊκού νότου και κυρίως το κόστους που συνεπάγεται η υλοποίηση των προγραμμάτων για τον γερμανό  φορολογούμενο. Αυτό το κλίμα που δημιουργείται και με δημοσιεύματα αποκλείει το ενδεχόμενο (ακόμη κι αν υπήρχε μια μικρή πιθανότητα) αλλαγής της πορείας της γερμανική κυβέρνησης.

Την Παρασκευή σε μια σειρά δημοσιευμάτα μεγάλων γερμανικών εφημερίδων, όπως η FAZ, η Die Welt και το Spiegel ανέβαζαν το μέχρι στιγμής  κόστος για την Γερμανία για τις χώρες που αντιμετωπίζουν την κρίση Ελλάδα ,Ιρλανδία και Πορτογαλία , στα 86 δις ευρώ, ποσό που ανεβαίνει στα 95,3 δις ευρώ εάν προστεθεί και η συνεισφορά της Γερμανίας στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής  Σταθερότητας. Η μηνιαία έκθεση του γερμανικού Υπουργείου Οικονομικών  στην οποία βασίστηκαν τα δημοσιεύματα  αναφέρει ότι ο δανεισμός από το EFSF  στις τρεις χώρες έχει φθάσει  τα 183,5 δις ευρώ ,από τα οποία στην Ελλάδα αναλογούν τα 144,6 δις, ενώ έχουν απομείνει για διάθεση ακόμη 19,8 δις ευρω.Τα δημοσιεύματα έκαναν λόγο για πολύ μεγαλύτερο  κόστος για την Γερμάνια εφόσον η κρίση συνερισθεί και απαιτηθεί νέα χρηματοδότηση της Ελλάδας και της Πορτογαλίας.

Όσο πλησιάζει η  στιγμή της κάλπης  η κριτική προς τις πολιτικές της Μερκελ στο θέμα της κρίσης θα κορυφώνονται και έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το πως θα απαντήσει στα ερωτήματα για  την κάλυψη των χρηματοδοτικών κενών που παρουσιάζονται  π.χ. στο ελληνικό πρόγραμμα αλλά  κυρίως εάν έχει εναλλακτική πρόταση ,εκτός του  κουρέματος ,για την κάλυψη στόχων όπως ο περιορισμός του ελληνικού χρέους στο 110% του ΑΕΠ το 2022.

Read more: http://mignatiou.com/?p=11053#ixzz2bhMjzD00