Ο αλβανικός τύπος προαναγγέλλει εποικισμό της Χιμάρας με όχημα την διαστρέβλωση της Ιστορίας ...

Η Χιμάρα δεν είναι η πολιτική πολυφωνία των Βαλκανίων

Pjetër Delia

Δεν είναι η πρώτη φορά που η Χιμάρα γίνεται πρόβλημα χωρίς να έχει προβλήματα και αυτά τα προβλήματα δεν τα δημιουργούν οι Χιμαριώτες. Έρχονται άνθρωποι από το εξωτερικό, έρχονται δημοσιογράφοι και ψευτοδημοσιογράφοι για να δείξουν στους Χιμαριώτες από που είναι και ποιοι είναι. Τέλος, έρχεται ένας Αργυροκαστρίτης, που στην πραγματικότητα ούτε ο ίδιος δεν ξέρει για τον εαυτό του από που είναι και ποιος είναι και παρ’ όλα αυτά προσπαθεί να καταστήσει σαφές στους Χιμαριώτες από προέρχονται και ποιοι είναι.

Αυτό που δεν έχει ειπωθεί εδώ και πολλά χρόνια για τη Χιμάρα το γνωρίζουμε ανέκαθεν. 

Αυτή είναι η ιστορία της Χιμάρας:

Η Χιμάρα παλιά ονομαζόταν Νike, ένα όνομα που χρονολογείται προ Χροστού. Ένα τέτοιο όνομα το βρίσκουμε και στην Ανατολία (Τουρκία). Μέρη με το ίδιο όνομα έχουμε παντού, π.χ. Νike - πόλη της Μικράς Ασίας. Νikeέχουμε και στον Κορινθιακό Κόλπο. Μπορεί αυτό το όνομα να το έχουν βάλει η Ρωμαίοι επειδή σε αυτές τις περιοχές έχουμε και άλλα ονόματα τέτοια που τα έχουν δώσει οι Ρωμαίοι, όπως π.χ. η Παλάσσα πήρε το όνομα της από τοPales που σημαίνει «θεά των βοσκότοπων, των ζώων».

Πύλιουρι – Piles, που σημαίνει κάλυμμα, κορώνα του βουνού – σύμβολο της ελευθερίας.

Αυτή η ακτή ήταν πάντα ζωντανή, γιατί η θάλασσα είναι μία «οδός» καθολική που ποτέ δεν είχε αλλάξει. Τα πλωτά μέσα  στη θάλασσα έχουν αλλάξει. Σε αυτό τον τόπο βρισκόταν το λιμάνι για τις παράκτιες περιοχές και την Λιαμπουριά, γιατί όλα τα χωριά της Αυλώνας και του Κουρβελεσίου εκεί είχαν το πλησιέστερο σημείο επικοινωνίας με τον υπόλοιπο κόσμο. Τη μεγαλύτερη φήμη η Χιμάρα την πήρε όταν η Τουρκία επιτέθηκε στο Οτράντο. Τον Μάιο του 1481 πέθανε στην Κωνσταντινούπολη ο σουλτάνος Μωάμεθ ο Β΄ και οι γιοι του άρχισαν να τσακώνονται για τον θρόνο. Αυτή η στιγμή είναι που οι αλβανοί και οι Χιμαριώτες επαναστάτησαν και ζήτησαν από τη Νεάπολη να έρθει ο γιος του Σκεντέρμπεη να τους καθοδηγήσει, αλλά υπέστησαν ήττα.

Η ιστορία μας λέει ότι μετά την πρώτη ήττα του Ιωάννη Καστριώτη συγκεντρώθηκαν 6.000 αλβανοί στρατιώτες του Πεζικού και 400 ιππείς, οι οποίοι κατάφεραν να νικήσουν τους Οθωμανούς τον Αύγουστο του 1481.

Σε αυτές τις μάχες πήρε μέρος ο ατρόμητος Αρβανίτης που καταγόταν από αυτά τα μέρη Κροκόδειλος Κλαδάς. Μήπως όλος αυτός ο στρατός προέρχονταν από τα δύο – τρία χωριά της Χιμάρας που εκείνη την εποχή δεν ήταν παραπάνω από 300 με 400 οικογένειες; Όταν λέμε Χιμάρα εννοούμε όλη τη Λιαμπουριά, αφού εκεί ήταν το κέντρο, εκεί ήταν τα κάστρα, εκεί υπήρχε η σύνδεση με τον υπόλοιπο κόσμο μέσω της θάλασσας.

Αλλά αυτή τη φορά οι Λαμπο – χιμαριώτες με τον αγώνα τους πιο πολύ βοήθησαν για την απομάκρυνση των Οθωμανών από την Ιταλία παρά τον εαυτό τους. Παρά το γεγονός ότι η Χιμάρα, το Σοπότι και όλες αυτές οι περιοχές απελευθερώθηκαν πιάνοντας όμηρο ακόμα και τον ευνούχο Σουλεϊμάν Πασά τον οποίο ο Ιωάννης Καστριώτης έδωσε λάφυρο στον Βασιλιά της Νεάπολης. Αυτή η νίκη δεν κράτησε πολύ. 

Το 1482 η εξέγερση κατεστάλη διότι το Βασίλειο της Νεάπολης έκανε ειρήνη με την Υψηλή Πύλη και οι Λαμπο-Χιμαριώτες έμειναν χωρίς συμμάχους. 

Αλλά παρ’ όλα αυτά οι Τούρκοι συνάντησαν αντίσταση στην απογραφή της γης και έτσι το 1492 τα οθωμανικά στρατεύματα καθοδηγούμενα από τον σουλτάνο Βαγιαζήτ τον Β΄ εμφανίστηκαν στις ακτές της Χιμάρας και κατέλαβαν τα παράκτια κάστρα. Οι Χιμαριώτες συγκεντρώθηκαν στην ενδοχώρα της Λιαμπουριάς παίρνοντας μαζί τους τις συζύγους και τα παιδιά τους. Ενώ κάποια παράκτια χωριά τα παιδιά και τις συζύγους τους τα μετέφεραν στην Κέρκυρα. Οι Λιαμπο-χιμαριώτες μετά από σκληρές μάχες συγκεντρώθηκαν σε δύο βουνοκορφές. Η μία ομάδα αναγκάστηκε να παραδοθεί με μια συμφωνία που άφηνε τους Χιμαριώτες ελεύθερους αλλά η συνθήκη παραβιάστηκε. Οι Οθωμανοί έκαναν θηριωδία κόβοντας στους άνδρες τα χέρια και τα πόδια ρίχνοντας τους στον γκρεμό ενώ 8.000 γυναίκες και παιδιά τους πήγαν σαν σκλάβους στην Αυλώνα.

Η ερώτηση ενός μελετητή παραμένει αν τα τρία παράκτια χωριά εκείνη την εποχή που είχαν ένα μικρό πληθυσμό, να είχαν 8.000 γυναίκες και παιδιά και όλους εκείνους τους άνδρες που σφαγιάστηκαν; Υπό αυτές τις συνθήκες ο χειμώνας πλησίαζε και η Κωνσταντινούπολη δεν ήθελε να απασχολήσει τόσες μεγάλες δυνάμεις στρατού για την άλλη ομάδα των Λαμπο-χιμαριωτών η οποία ακόμη πολεμούσε. 

Έτσι οι δυο πλευρές υπέγραψαν μια συμφωνία η οποία ήταν υπέρ της Χιμάρας:

Οι ντόπιοι θα οπλοφορούν και θα συμπεριφέρονται σύμφωνα με τους κανόνες τους. Αυτοί ορκίστηκαν να μην επαναστατήσουν και ως ένα σημάδι ένδειξη υπακοής θα πλήρωναν τους φόρους. Έτσι οι Χιμαριώτες κέρδισαν το δικαίωμα τους στην αυτονομία την οποία κράτησαν από την εποχή του σουλτάνου Βαγιαζίτ το 1492.

 Οι Χιμαριώτες με την αυτονομία κέρδισαν το δικαίωμα παράλληλα με τα όπλα και τα έθιμα να κρατήσουν και την καθολική πίστη που ασκούσε το Βυζάντιο. Αυτό μας το μαρτυρεί ο Nilo Borjia στο βιβλίο του «Οι Βασιλιανοί μοναχοί της Ιταλίας στην Αλβανία». Σε ένα έγγραφο που απευθυνόταν στον Πάπα Γρηγόριο τον ΙΓ΄ μαζί με το αίτημα για την αποκατάσταση της έδρας της Επισκοπής και όπλα για να αντιμετωπιστούν οι άπιστοι λεγόταν:

Στον Πάπα, στην Αρχή της αρχαίας Ρώμης, στον πατέρα των ορφανών και τον παρηγορητή όλων εκείνων που ζητούν βοήθεια από αυτόν. Για το σκοπό αυτό δίπλα στην αυτού αγιότητα σας έρχονται ο Γκικ Νικόλα και ο Γκεργκ Κατάσι – συμπολίτες από τη Χιμάρα (δηλαδή από την αλβανική Ήπειρο 12 Ιουλίου 1577): ιερείς, κληρικοί, λαϊκοί αλβανοί και όλο μας το κράτος.

Σε μια άλλη επιστολή προς τον Πάπα του ζητούσε να παρέμβει στο Βασιλιά Φίλιππο της Ισπανίας προκειμένου μέσω του Βασιλείου της Νεάπολης να σταλούν ενισχύσεις 3.000 ανδρών καθώς και όπλα και αποθέματα τροφίμων για λίγα χιλιάδες άτομα. Αργότερα, έλεγαν αυτοί, εμείς θα σηκώσουμε τη σημαία της Αγιοσύνης σας και του Βασιλιά Φίλιππου. 

«Από τη Χιμάρα και τα χωριά τριγύρω μπορεί να επιστρατεύσει 10.000 άνδρες μέσα σε μια μέρα και 50.000 άνδρες σε μια εβδομάδα; Βεβαιώνουμε ότι αυτή η επιστολή έχει γραφτεί και υπογραφτεί από το επίσημο χέρι του εκπροσώπου της Χιμάρας Μιχάλη Αργύρου και έχει σφραγιστεί με τρόπο γνωστό σε εμάς και με την έγκριση όλων των πρεσβυτέρων των χωριών που αναφέρονται παρακάτω. Τον Φεβρουάριο του 1581 η περιοχή και η επαρχία της Χιμάρας: Dukat, Brataj, Kallarat, Tërbaç, Sotir, Palasë, Ngjalë, Dhërmi, Ilias, Vuno, Kudhës, Pilur, Kuç, Progonat, Lops, Kalasë, Nivicë, Piqeras, Bunec, Bubar, Orikum, Bathër, Fterë, Kamenicë, Finiq, Damës, Lekël, Dragot, Karajan, Këndërvicë, Peshtan, Borsh, Qeparo, Shënvasil, Zhulat. Έτσι 35 χωριά είναι που εκπροσωπούν τη Χιμάρα».

Δείτε τι μας διηγείται ο Nilo Borja στους «Βασιλιανούς μοναχούς»: «Στην Υψηλή Πύλη έγινε μία εξέγερση των γενιτσάρων κατά του σουλτάνου η οποία καθοδηγούνταν από τον Αλβανό Χαλίλ Πατρόνα. Ο θυμός του σουλτάνου ξέσπασε ενάντια της Αλβανίας από τον φόβο ότι οι αλβανοί έχουν σύνδεση με τον καθοδηγητή της ανταρσίας. Για τον λόγο αυτό ο μπεηλέρμπεης της Ρούμελης Οσμάν Πασάς επιτέθηκε στην Αλβανία. Όταν κοντοζύγωνε στη Χιμάρα τον Σεπτέμβριο του 1731 δεν μπορούμε να υπολογίζουμε σε τι μεγάλο συναγερμό μπήκε αυτή η επαρχία. Οι Χιμαριώτες έφτασαν να αντιμετωπίσουν αυτή την επικίνδυνη δοκιμασία κρύβοντας σε σπηλιές και σε απρόσιτα βουνά τις μη μάχιμες οικογένειες. Ενώ τα παιδιά και τα πολύτιμα σκεύη τα έστειλαν στην Κέρκυρα μαζί με τους ιεραποστόλους υπό την προστασία της Ενετικής Δημοκρατίας». 

Ανέφερα όλα αυτά τα στοιχεία για να αποδείξω ότι η προσπάθεια για την αποξένωση των Χιμαριωτών από την ιστορική τύχη της γης τους είναι εντελώς αβάσιμη. Δεν εμποδίζει κανείς του Χιμαριώτες να αυτοπροσδιοριστούν όπως επιθυμούν. Ο άνθρωπος αυτοπροσδιορίζεται έτσι όπως αισθάνεται. Έχουμε πολλούς ανθρώπους στην Αλβανία οι οποίοι γνωρίζουν την μακρινή τους καταγωγή, που μπορεί να μην είναι αλβανική. Σε διαφορετικές χρονικές περιόδους και σε μακρινούς χρόνους αυτοί έχουν βρεθεί εδώ όπως: Αρμένιοι, Τούρκοι, Ιρανοί, Κούρδοι και παρόλα αυτά αισθάνονται Αλβανοί. Πολλές οικογένειες μπέηδων και σπαχήδων μπορούν να πούνε ότι είναι ερχόμενοι εδώ από την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά και από αυτές τις οικογένειες έχουν βγει καλοί πατριώτες που έχουν μαρτυρήσει για την αλβανικότητα τους πιο πολύ και από τους αλβανούς. 

Ο Γκιον Γκίκα (Ιωάννης Καποδίστριας 1776-1837), είναι ο γιος του Αντώνη Γκίκα από το Αργυρόκαστρο. Χωρίς πρόσβαση στο βιογραφικό του, αυτός εργάστηκε για την Ελλάδα, αισθάνθηκε τον εαυτό του Έλληνα και κατάφερε να γίνει ο πρώτος πρωθυπουργός της Ελλάδας (1827-1831), ενώ έδωσε τη ζωή του πάνω στο καθήκον σας πρωθυπουργός αυτής της χώρας. 

Με αυτό θέλω να πω ότι η κατάχρηση των γλωσσικών κριτηρίων ως απόδειξη της εθνικότητας είναι ιστορική διαστρέβλωση της αλήθειας και παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Στην Οχρίδα, λέει ένας ερευνητής, οι Βλάχοι επικοινωνούσαν σε πέντε γλώσσες επειδή αυτοί τον περισσότερο καιρό ζούσαν στα βουνά της Ελλάδας, ήρθαν σε επαφή με τους Έλληνες και τους «Μακεδόνες», ενώ στην Οχρίδα θα επικοινωνούσαν με τους Τούρκους και τους Αλβανούς. Ποια εθνικότητα πρέπει να δώσουμε σε αυτούς; 14 κράτη της Αφρικής μιλούν γαλλικά, 15 άλλα μιλούν αγγλικά. Θα αποκαλέσουμε τους Αφρικανούς Γάλλους και Άγγλους; ή τους Γάλλους και τους Άγγλους θα τους εμποδίσουμε να αυτοπροσδιοριστούν Αφρικάνοι - εφόσον επιλέξουν να κάνουν αυτό;! 

Οι αλβανοί της Χιμάρας την ελληνική γλώσσα την έμαθαν χάρη της εντατικής επικοινωνίας και θρησκευτικής-στρατιωτικής συμμαχίας με την Ελλάδα και ξεχωριστά με το νησί της Κέρκυρας. Εκεί τα παιδιά τους εκπαιδεύονταν στα σχολεία και οι οικογένειες τους προστατεύονταν και η περιουσία τους έβγαινε από το εμπόριο. 

Κοιτάξτε τη γράφει ο πατέρας Σκιρόι το έτος 1720: «Η περιοχή της Χιμάρας έπαθε δύο καταστροφές από την πανούκλα και από την ισχυρή επίθεση του τούρκων, γιατί οι αλβανοί της χιμαριώτικης ακτής είχαν βοηθήσει στην προστασία της Κέρκυρας πολεμώντας πλάι στους Κερκυραίους». 

Εγώ είμαι πεπεισμένος ότι η λιάμπικη επαρχία της Χιμάρας έχει δεκάδες πραγματικά προβλήματα, όπως συγκεκριμένα να ανοιχτεί ο δρόμος για το Κούτσι και πιο πέρα, στα χωριά του Κουρβελέσι και αυτή η περιοχή να επικοινωνήσει με τα παράκτια. Να σκεφτούν ένα υδραγωγείο προς τα βουνά της Λιαμπουριάς, ενώ θα ήταν θαύμα να ξεκινούσε μια καινούρια συνοικία στον αυχένα της Λέρας ανάμεσα στο σπίτι του Γιάννη Κυρίτση και το κάστρο του Αλή Πασά μέχρι κάτω στην ακτή. 

Σε αυτή την καινούρια και όμορφη πόλη μπορεί να χτιστεί ένα μεγαλοπρεπές μνημείο αφιερωμένο στο Κροκόδειλο Κλαδά, αυτού του μαχητή που πολέμησε στο Μοριά, στην Ιταλία, Βενετία, Λογαρά…  Όπως λέει και το τραγούδι, η Χιμάρα παραμένει το λουλούδι του βιλαετιού. Το λουλούδι του βιλαετιού χωρίς το βιλαέτι δεν υπάρχει, το βιλαέτι το έχει πίσω από το βουνό.

gazeta-shqip.com / ellogos