Η έρευνα αυτή χρησιμοποιεί και ελέγχει τη χρησιμότητα της έννοιας της “προσδοκίας” στην εκλογική διαδικασία.
Συνήθως οι “προσδοκίες” των πολιτών για την εκτίμηση διαφόρων πολιτικών γεγονότων στηρίζονται σε προσωπικές εμπειρίες και πληροφορίες. Οι “προσδοκίες” λοιπόν, με πιο απλά λόγια, περιγράφουν αυτό που, με βάση όσα τυχόν γνωρίζει, ο πολίτης εκφράζει τη χρονική στιγμή που συμπληρώνει το ερωτηματολόγιο.
Έτσι, οι “προσδοκίες” εκφράζουν τις προσωπικές απόψεις των πολιτών που έχουν διαμορφωθεί από τις εμπειρίες και το σύνολο των πληροφοριών. Ως εκ τούτου οι “προσδοκίες” είτε είναι ρεαλιστικές είτε όχι, είτε είναι λογικές είτε παράλογες, εκφράζουν, σε μία χρονική στιγμή, αυτά που πιστεύει ο ερωτώμενος πολίτης, όσον αφορά στις πολιτικές εξελίξεις, με βάση τη δική του πληροφόρηση.
Έτσι, παρατηρούμε ότι η έννοια της “πρόθεσης” διαφέρει από την έννοια της “προσδοκίας” στην οποία ο ερωτώμενος πολίτης, γνωρίζοντας τους λόγους μιας δικής του απόφασης, την αποκαλύπτει, συνήθως με σιγουριά, τουλάχιστον τη χρονική στιγμή που ερωτάται. Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι η έννοια της προσδοκίας στις πολιτικές δειγματοληπτικές έρευνες δεν είναι σημαντική.
Η κατανόηση των προσδοκιών των πολιτών αποκαλύπτει την κριτική σκέψη τους σχετικά με τα διάφορα κόμματα ή τους διάφορους πολιτικούς.
Μία διαφοροποίηση ακόμη που αφορά στις προσδοκίες των πολιτών για την πολιτική κατάσταση εντοπίζεται στο ότι αυτές μεταβάλλονται διαχρονικά, επειδή οι πολίτες επηρεάζονται από τις καθημερινές ειδήσεις, τα νέα, τα κοινωνικά δίκτυα και τη συνεχή πληροφόρηση.
Έτσι, οι προσδοκίες, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι παρουσιάζουν μία αντιληπτή εικόνα της επικρατούσας πολιτικής κατάστασης. Οι προσδοκίες αναφέρονται στο τι ακριβώς οι πολίτες πιστεύουν για τα εκλογικά αποτελέσματα των κομμάτων στις προσεχείς εκλογές με δεδομένο τις διάφορες πληροφοριακές πηγές των πολιτών. Ασφαλώς, ο σχηματισμός των προσδοκιών κάθε πολίτη δεν εξαρτάται μόνο από τις πληροφορίες, αλλά και από το γνωσιακό και πνευματικό υπόβαθρο του κάθε πολίτη (επίπεδο εκπαίδευσης, εργασιακή κατάσταση κλπ.).
Αξίζει να δοθεί ένα παράδειγμα, από τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, για να γίνει κατανοητή η διαφορά μεταξύ “προσδοκίας” και “πρόθεσης“. Το παράδειγμα μπορεί να επεκταθεί και για την περίπτωση των ευρωβουλευτικών, των βουλευτικών εκλογών και των δημοτικών εκλογών.
Οι προσδοκίες μπορούν να ποσοτικοποιηθούν με βάση το ερώτημα:
«Ποιος πιστεύετε ότι θα εκλεγεί Πρόεδρος στις επερχόμενες εκλογές;»
ενώ οι προθέσεις ποσοτικοποιούνται με βάση το ερώτημα:
«Ποιον πιστεύετε ότι θα ψηφίσετε για Πρόεδρο στις επερχόμενες εκλογές;».
Τι δείχνουν τα δεδομένα για τις Προεδρικές Εκλογές των ΗΠΑ;
Τα στατιστικά αποτελέσματα από τη χρήση της ερώτησης της προσδοκίας έναντι της πρόθεσης έχουν διερευνηθεί στη διεθνή βιβλιογραφία. Πρέπει να αναφερθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις -όπως στις ΗΠΑ- η επίδοση και οι επιτυχείς προβλέψεις των προσδοκιών έναντι της πρόθεσης είναι μεγαλύτερη όπως φαίνεται και από τον Πίνακα 1:
Πίνακας 1
Με βάση την έρευνα που πραγματοποιήσαμε με τη βοήθεια του makeleio.gr, τη χρονική περίοδο 8.2.2014 έως 25.2.2014, σε δείγμα 8946 Ελλήνων πολιτών οι προσδοκίες (οι εκτιμήσεις) για κάθε ένα κόμμα ξεχωριστά διαμορφώθηκαν ως εξής:
Για τη ΝΔ:
Για το ΣΥΡΙΖΑ:
Για το ΠΑΣΟΚ:
Για τους Ανεξάρτητους Έλληνες:
Για τη Χρυσή Αυγή:
Για τη Δημοκρατική Αριστερά:
Για το ΚΚΕ:
Σημειώνεται ότι είναι η πρώτη φορά που πραγματοποιείται έρευνα αυτής της μορφής που αφορά στις Ευρωεκλογές. Το ποσοστό της προσέγγισης του πραγματικού αποτελέσματος σε σύγκριση με τις προσδοκίες που εξέφρασαν οι συμμετέχοντες στην έρευνα θα αξιολογηθεί προφανώς μετά την ολοκλήρωση των Ευρωεκλογών του 2014.
Τότε, θα διαπιστωθεί η ικανότητα ή όχι των συμμετεχόντων να κάνουν ακριβείς προβλέψεις των εκλογικών αποτελεσμάτων.
Η αξία της έρευνας αυτής κυρίως βρίσκεται στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο σχηματίζουν τις εκλογικές τους προσδοκίες οι πολίτες για τις Ευρωεκλογές.
Περαιτέρω, η γνώση των προσδοκιών των πολιτών εξακολουθεί να αποτελεί ένα βοηθητικό εργαλείο για την ταυτοποίηση των σκέψεων των πολιτών. Αυτό συμβαίνει, γιατί οι προσδοκίες των πολιτών συνδέονται άμεσα με το αποτέλεσμα που εκείνοι εκτιμούν, ενώ η πρόθεση σημαίνει την ειλημμένη απόφασή τους σχετικά με το κόμμα που θα ψηφίσουν, την οποία οι ερωτώμενοι εκφράζουν ρητά.
Επαμεινώνδας Ε. Πανάς
τ. Καθηγητής Τμήματος Στατιστικής
Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
τ. Καθηγητής Τμήματος Στατιστικής
Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Tο μπλοκ μας δημοσιεύει κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές, και διατηρούμε το δικαίωμα να μην δημοσιεύουμε συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια όπου τα εντοπίζουμε.
Όσοι επιθυμούν να παίρνουν τις αναρτήσεις από το μπλογκ μπορούν να το κάνουν ελεύθερα με την παράκληση όπως σαν πηγή ενημέρωσης να αναφέρουν το ιστολόγιο μας.
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.