ΤΟΜΠ ΛΕΩΝΙΔΑΣ: Το καλό μπορεί να γίνει καλύτερο .....

Τα ΤΟΜΠ Λεωνίδας 1/2 είναι αναμφισβήτητα τα καλύτερα της κατηγορίας τους σε υπηρεσία με τον Ελληνικό Στρατό σήμερα, υπερέχοντας των Μ113 σε ευκινησία και θωράκιση, ενώ έχουν και χαμηλότερη σιλουέτα και επιπλέον πλήρως προστατευμένη θέση αρχηγού πληρώματος με περιμετρικά ασπίδια. Αν και στερούνται αμφίβιων δυνατοτήτων, αυτό δεν θεωρείται ιδιαίτερο μειονέκτημα, καθώς αντισταθμίζεται και με το παραπάνω από τα πλεονεκτήματά του. Είναι δε απορίας άξιο το γιατί δεν έχουν διατεθεί στις τεθωρακισμένες ταξιαρχίες του ΕΣ, όπου η ευκινησία και η ανώτερη προστασία θα τους επέτρεπαν να συνεργαστούν πιο άνετα με τα Leopard 1 και 2.

Γράφει ο Κωνσταντίνος Τσαγανάς

Εντούτοις το ΤΟΜΠ Λεωνίδας, δεν παύει να αποτελεί εξέλιξη μιας σχεδίασης που χρονολογείται από τις αρχές της δεκαετίας του 1960, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την απόδοσή του στο σύγχρονο πεδίο μάχης. Ευτυχώς όμως η βασική σχεδίαση είναι εξαιρετική και επιτρέπει ριζική αναβάθμιση του οχήματος χωρίς θυσία της αξιοπιστίας και των επιδόσεών του. Ως σημείο αναφοράς λαμβάνεται το ομόσταυλο και με πανομοιότυπο συγκρότημα ισχύος ελαφρύ άρμα/κυνηγός αρμάτων SK-105 Kürassier. Το βάρος του άρματος αυτού ανέρχεται στους 17,7 τόνους (λόγος ισχύος/βάρους 18,1hp/τόνο), συγκρινόμενο με τους 14,8 τόνους (λόγος ισχύος/βάρους 21,62hp/τόνο) του Λεωνίδα. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει περιθώριο 2,9 τόνων για αύξηση του βάρους μέσω αναβαθμίσεων χωρίς υπερβολική καταπόνηση του συγκροτήματος ισχύος και της ανάρτησης (βλ. σχετικά και το αντίστοιχο άρθρο του Γιάννη Νικήτα στο περιοδικό Ελληνική Άμυνα και Τεχνολογία).

Φυσικά, η κατάσταση μπορεί να βελτιωθεί με προσθήκη υπερσυμπιεστή στον κινητήρα Steyr 7FA στη θέση του απλού συστήματος αύξησης της πίεσης του αέρα στην εισαγωγή (forced induction), ώστε να αναβαθμιστεί η ισχύς του κινητήρα και ο λόγος ισχύος βάρους να διατηρηθεί στο επίπεδο των 20hp/τόνο περίπου. Εννοείται ότι επιβάλλεται και η τοποθέτηση αυτόματου κιβωτίου ταχυτήτων για μείωση του φόρτου εργασίας του οδηγού.Σχετικά με το – επιβαλλόμενο – πρόγραμμα αναβάθμισης των ΤΟΜΠ Λεωνίδας 1/2, ισχύουν εν πολλοίς τα όσα γράψαμε για τα ΤΟΜΠ Μ113, ότι δηλαδή τα χαρακτηριστικά του οχήματος που θα πρέπει να τύχουν της δέουσας προσοχής είναι το τρίπτυχο προστασία/ευκινησία/ισχύς πυρός, με αυτήν ακριβώς τη σειρά. Σημειωτέον ότι επειδή το όχημα αυτό δεν απολαμβάνει της δημοτικότητας του Μ113, ευρισκόμενο σε υπηρεσία μόνο στην Ελλάδα, στην Κύπρο, τη Νιγηρία, τη Βολιβία και τα Σκόπια, οι προτάσεις εκσυγχρονισμού από τη διεθνή αγορά είναι ελάχιστες, η μια δε προέρχεται από τον αρχικό κατασκευαστή.

Πρωταρχική μέριμνα θα πρέπει να ληφθεί για την επαύξηση της παρεχόμενης προστασίας μέσω της υιοθέτησης συλλογής πρόσθετης θωράκισης. Εδώ οι πιθανές επιλογές είναι πολλές, αλλά αξίζει να αναφερθεί πρώτα η πρόταση της γερμανικής IBD Diesenroth η οποία, ήδη από τη Defendory 2008, είχε αναφερθεί στη δυνατότητα προσαρμογής των συλλογών ΑΜΑΡ που έχει αναπτύξει στο Λεωνίδας 2 και στο ΒΜΡ-3. Εναλλακτικά, μπορεί να εξεταστεί η προσαρμογή συλλογών της Plasan Sasa (ήδη εν χρήσει από τον ΕΣ στα M1114/1115/1118GR), της Rafael (ASPRO-P, ASPRO-H), ή άλλων εταιριών (RUAG, Centigon, κλπ). Προτιμητέα δε κρίνεται και η μεταφορά των δεξαμενών καυσίμου στο οπίσθιο τμήμα του οχήματος σε εξωτερικά θωρακισμένα κυτία, όπως στο Μ113Α3. Κάτι ακόμα που μπορεί να γίνει με ελάχιστο κόστος αλλά με μεγάλα επιχειρησιακά οφέλη είναι και η μερική επανασχεδίαση των εσωτερικών χώρων με εξάλειψη των αιχμηρών γωνιών και την τοποθέτηση νέων καθισμάτων με ζώνες ασφαλείας για καλύτερη εργονομία και προστασία του πληρώματος και της μεταφερόμενης ομάδας από κάθε είδους κραδασμούς, ενώ χρήσιμο θα ήταν και ένα σύστημα ανίχνευσης και καταστολής πυρκαγιάς.Όπως ήδη αναφέρθηκε, μπορεί να εξεταστεί η αναβάθμιση του κινητήρα ώστε να διατηρηθεί ικανοποιητικός λόγος ισχύος/βάρους και μετά την εφαρμογή προγράμματος εκσυγχρονισμού.

Η ίδια η Steyr-Daimler-Puch προσφέρει πακέτο αναβάθμισης που περιλαμβάνει αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων ZF 6HP 600, με μετατροπέα ροπής και lock-up συμπλέκτη, βελτιωμένο σύστημα ψύξης, νέα φίλτρα αέρος τύπου κυκλώνα, ξηρούς συσσωρευτές 250 Ah και υδραυλικά τερματικά διαδρομής (bump stops) για την ανάρτηση. Ως προς τον οπλισμό του οχήματος, αυτός μπορεί είτε να διατηρηθεί ως έχει, είτε να τοποθετηθεί τηλεχειριζόμενος σταθμός στη θέση του αρχηγού, αντικαθιστώντας τον υφιστάμενο έστορα, με εφεδρική δυνατότητα χειροκίνητης λειτουργίας. Η μετατροπή του οχήματος σε ΤΟΜΑ με τοποθέτηση πλήρως τηλεχειριζόμενου πύργου με πυροβόλο των 30 χιλιοστών, συζυγές πολυβόλο και ενδεχομένως πολυβόλο βομβίδων ή/και κατευθυνόμενα ΑΤ βλήματα κρίνεται εκτός των υφιστάμενων οικονομικών δυνατοτήτων.

Τέλος, πολλοί θα θυμούνται το θνησιγενές πρόγραμμα για τη μετατροπή του οχήματος σε ΤΟΜΑ. Τότε, είχαν δοκιμαστεί τρεις πύργοι ενός ατόμου με πυροβόλα των 25 χιλιοστών: ο Mk 25 της νορβηγικής NFT, ο TC-13 της ισπανικής Santa Barbara και της ολλανδικής DAF, πανομοιότυπος με αυτόν του YPR-765 pri. Τότε είχε ανακύψει ζήτημα με τον περιορισμό του διαθέσιμου εσωτερικού χώρου εξαιτίας του καλάθου του πύργου, με αποτέλεσμα το πρόγραμμα να μην προχωρήσει πέραν του σταδίου των πρωτοτύπων. Μια λύση στο πρόβλημα θα μπορούσε να δώσει η επανέναρξη της παραγωγής από την ΕΛΒΟ με ένα πρόγραμμα τύπου MTVL, αλλά προσαρμοσμένο στα ελληνικά δεδομένα, με την προϋπόθεση βέβαια της βελτίωσης των οικονομικών της χώρας. Η επιμήκυνση του σκάφους του ΤΟΜΠ Λεωνίδας κατά έναν εδαφιαίο τροχό δεν είναι δύσκολη, είχε μάλιστα γίνει ήδη από το 1959 όταν η ελβετική Saurer (το Λεωνίδας προέρχεται από το 4Κ 7FA G127, εξέλιξη του 4Κ 3FA της αυστριακής Saurer, μετέπειτα Steyr-Daimler-Puch, νυν General Dynamics European Land Systems-Steyr GmbH) παρουσίασε το πρωτότυπο Tartaruga. Συγκρινόμενο με τα αυστριακής προέλευσης οχήματα, το ελβετικό είναι μακρύτερο και κατά τι ψηλότερο.

Με ισχυρό κινητήρα, σύγχρονη θωράκιση και έναν καλό πύργο δυο ατόμων με πυροβόλο των 30 χιλιοστών ως κύριο οπλισμό, το θεωρητικό αυτό όχημα, ας το ονομάσουμε Λεωνίδας 4, θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ένα εξαιρετικό ελαφρύ/μεσαίο ΤΟΜΑ, στην ίδια χονδρικά κατηγορία με το ρωσικό ΒΜΡ-2, το ιταλικό VCC-80 Dardo, το βρετανικό Stormer 30, τα γερμανικά KMW Puma Ρ-4/6 και ΤΗ-495, κλπ, καλύπτοντας τις ανάγκες του ΕΣ με μεγάλο ποσοστό εγχώριας προστιθέμενης αξίας, αξιοποιώντας την υφιστάμενη γραμμή παραγωγής για συμπίεση του κόστους.

http://defencenews.gr/index.php/ethiniki-amina/ellinikos-stratos/254-tomp-leonidas-to-kalo-borei-na-ginei-kalytero