Σοβαρή επιδείνωση των ελληνοαλβανικών σχέσεων: Κρύβουμε το πρόβλημα κάτω από το χαλί....

- Τα πρώτα δείγματα της πολιτικής του Εντι Ράμα δεν είναι ενθαρρυντικά

- Το σοσιαλιστικό κόμμα της Αλβανίας υποστηρίζει ότι κακώς παραχωρήθηκε στην Ελλάδα μεγαλύτερη ΑΟΖ

Οι σοβαρές διαφορές που χωρίζουν την Ελλάδα με την Αλβανία δεν έχουν «γεφυρωθεί», απλώς έχουν ξεχαστεί, επειδή η ελληνική κυβέρνηση έχει επικεντρώσει τις προσπάθειές της στην αντιμετώπιση της μείζονος οικονομικής κρίσης. Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υφίστανται σοβαρές εκκρεμότητες στο μέτωπο των εθνικών μας θεμάτων...

Του Χρήστου Καπούτση

Η μετάθεση σε βάθος χρόνου της αντιμετώπισης σοβαρών πολιτικο-διπλωματικών προβλημάτων όχι μόνο δεν συνιστά λύση, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις τα χρονίζοντα προβλήματα επιδεινώνονται και, τελικά, προκύπτουν επώδυνες λύσεις για τα εθνικά μας συμφέροντα. Η άτυπη επίσκεψη στην Αθήνα του νέου πρωθυπουργού της Αλβανίας του σοσιαλιστή Εντι Ράμα, αλλά και η επίσημη επίσκεψη στα Τίρανα του αντιπροέδρου και υπουργού Εξωτερικών Ευάγγελου Βενιζέλου, ανέδειξαν το εύρος των ελληνο-αλβανικών διαφορών, που είχαν παραμείνει σε λανθάνουσα κατάσταση. Τα «αγκάθια» στις ελληνοαλβανικές σχέσεις είναι τα εξής: Η οριοθέτηση της ΑΟΖ, η ελληνική μειονότητα και τα σύμβολα του Ελληνισμού στην Αλβανία και οι αξιώσεις των Τσάμηδων σε βάρος της Ελλάδας.

Ελληνοαλβανική ΑΟΖ

Τον Απρίλιο του 2009, Ελλάδα και Αλβανία υπέγραψαν διμερή συμφωνία, η οποία οριοθετούσε τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ) των δύο γειτονικών κρατών. Όμως, η τότε αντιπολίτευση, το σοσιαλιστικό κόμμα της Αλβανίας με επικεφαλής τον σημερινό πρωθυπουργό Ε. Ράμα προσέφυγε στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας.

Οι Αλβανοί σοσιαλιστές υποστήριζαν ότι οι ελληνικές βραχονησίδες βόρεια της Κέρκυρας δεν έχουν υφαλοκρηπίδα και, κατά συνέπεια, κακώς παραχωρήθηκε στην Ελλάδα περισσότερη ΑΟΖ από αυτήν που πραγματικά δικαιούται. Τον Ιανουάριο του 2010 το αλβανικό Συνταγματικό Δικαστήριο ακύρωσε τη συμφωνία Ελλάδας-Αλβανίας, για τον καθορισμό των ΑΟΖ των δύο κρατών.

Η κυβέρνηση της Αλβανίας εμμένει στη θέση της και ο υπουργός Εξωτερικών Ντιτμίρ Μπουσάτι, μετά τη συνάντηση με τον Ελληνα ομόλογό του, Β. Βενιζέλο, δήλωσε στην κοινή συνέντευξη Τύπου ότι «για την αλβανική κυβέρνηση δεν τίθεται θέμα πώς θα διαβάσει την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου Αλβανίας. Η απόφαση αυτή είναι ξεκάθαρη. Για την αλβανική κυβέρνηση το θέμα που τίθεται είναι πώς θα προχωρήσουμε προς τα εμπρός, πώς θα δώσουμε λύση σε αυτό το θέμα». Ο Αλβανός υπουργός Εξωτερικών είπε, απλά και ξεκάθαρα, ότι μπορούμε να συζητήσουμε την οριοθέτηση της ΑΟΖ, εφόσον η Ελλάδα αποδεχτεί την Απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Αλβανίας, ότι δηλαδή οι ελληνικές νησίδες βόρεια της Κέρκυρας δεν διαθέτουν υφαλοκρηπίδα.

Ελληνική μειονότητα

Ο αριθμός των Ελλήνων που ζουν στην Αλβανία μειώνεται συνεχώς. Ένας από τους λόγους είναι και οι διώξεις που υφίστανται οι Έλληνες από οργανωμένα συμφέροντα του αλβανικού κράτους. Αρκετές από τις περιουσίες των Ελλήνων έχουν καταπατηθεί από το αλβανικό κράτος, διώκονται οι Έλληνες δάσκαλοι και οι ιερείς, βεβηλώνονται ορθόδοξοι ναοί και προπηλακίζονται οι αιρετοί τοπικοί άρχοντες, που είναι ελληνικής καταγωγής. Για το θέμα αυτό, ο Β. Βενιζέλος, στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον κ. Μπουσάτι, είπε: «Η παραδοσιακή, βέβαια, ζωντανή γέφυρα φιλίας και συνεργασίας είναι η ελληνική εθνική μειονότητα στην Αλβανία. Ο σεβασμός των δικαιωμάτων της, σύμφωνα με το αλβανικό Σύνταγμα και το διεθνές δίκαιο, αντιλαμβανόμαστε -και οι δύο πλευρές- πόσο χρήσιμος είναι και πόσο πολύ μπορεί να βοηθήσει την πρόοδο των σχέσεών μας».

«Το τσάμικο»

Είναι χαρακτηριστικό ότι δύο μέρες πριν από την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών Β. Βενιζέλου στα Τίρανα, δημοσιεύθηκε από την αλβανική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως το ψήφισμα του κόμματος των Αλβανοτσάμηδων - PDIU, το οποίο αναφέρεται στην επίλυση του «ζητήματος των Τσάμηδων».

To PDIU ζητά να αναγνωριστεί στην Ελλάδα τσάμικη μειονότητα, να επιστραφούν οι περιουσίες στους αλβανοτσάμηδες και οι τρεις ελληνικές βραχονησίδες βόρεια της Κέρκυρας να αναγνωριστούν ως αλβανική επικράτεια.

Ο Αλβανός υπουργός Εξωτερικών Ντιτμίρ Μπουσάτι, μετά τη συνάντησή του με τον Ελληνα ομόλογό του, τόνισε την ανάγκη «να καταργήσει η Ελλάδα τον νόμο του εμπόλεμου και να αναγνωρίσει το δικαίωμα της ιδιοκτησίας σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο», έτσι ώστε «οι σχέσεις των δύο χωρών να κάνουν ένα ποιοτικό βήμα». Παράλληλα, απαντώντας εάν έθεσε το λεγόμενο «Τσάμικο» στον κ. Βενιζέλο, δήλωσε ότι το συγκεκριμένο θέμα «αποτελεί μέρος του διπλωματικού μας φακέλου με την Ελλάδα και σήμερα είναι η στιγμή να κοιτάξουμε κατάματα την πραγματικότητα και να ξεπεράσουμε τα ιστορικά εμπόδια και να μη μείνουμε όμηροι του λαοκρατικού εθνικισμού».

Και η απάντηση του Β. Βενιζέλου: «Όποιος θεωρεί ότι έχει δικαιώματα που θίγονται στην ελληνική έννομη τάξη, μπορεί από το 1986 να προσφύγει με ατομική προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου». Στη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τον Δεκέμβριο στις Βρυξέλλες, η Αλβανία θα πάρει το καθεστώς της υποψήφιας προς ένταξη χώρας και, μάλιστα, με την υποστήριξη της Ελλάδας. Η Ελλάδα έχει ελάχιστο χρόνο να εξασφαλίσει από την αλβανική κυβέρνηση του Εντι Ραμα δεσμεύσεις για την ελληνική μειονότητα και για την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.

Πάντως, τα πρώτα δείγματα της πολιτικής του Εντι Ράμα. δεν είναι ενθαρρυντικά. Μετά τη συνάντηση του πρωθυπουργού της Αλβανίας στην Άγκυρα με τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Α. Νταβούτογλου, ανακοινώθηκε ότι η Αλβανία θα προσλάβει Τούρκους συμβούλους για θέματα ενέργειας και για την αναδιοργάνωση του αλβανικού στρατού.

Η Ελλάδα επιθυμεί την εξομάλυνση των ελληνοαλβανικών σχέσεων, αλλά δεν αρκεί αυτό, μάλλον θα πρέπει να συμφωνεί και ο... Νταβούτογλου. Παρ’ όλα αυτά, η ελληνική διπλωματία συνεχίζει «απτόητη» να στηρίζει την ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας, όπως στήριξε και την ένταξή της στο ΝΑΤΟ. Κατόπιν αυτών, η επικείμενη επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας, Κάρολου Παπούλια, στα Τίρανα δεν θα πρέπει να επενδυθεί με υπερβολικές προσδοκίες...

ΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ / ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΙΚΑ